ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊနင့္သား၊သမီးမ်ား

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊ

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊ
ေမြးေန႔	၁၉၃၃-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂-ရက္
B.C အမွတ္	ၾကည္း - ၆၇၁၀
ေမြးဖြားရာေဒသ	မႏၲေလးတိုင္း၊ ေက်ာက္ဆည္ျမိဳ ႔
ဇနီး	ေဒၚၾကိဳင္ၾကိဳင္
ရာထူးအလုပ္အကိုင္	တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၊
	ကာကြယ္ေရးဌာနဝန္ၾကီး၊
ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီဥကၠဌ
လူသိမ်ားျခင္းမွာ	တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စစ္တပ္အႀကီးအကဲ
ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာ	ဗုဒၶဘာသာ
တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ အဖြဲ႕အစည္း	ျပည္ေထာင္စု ၾကံ့ခိုင္းေရးႏွင့္ ဖြံျဖိဳးေရးအသင္း
ကြန္ယက္	ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးေစာေမာင္က်န္းမာေရးအရ ရုတ္တရက္ အနားယူခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၉၉၂-ခုႏွစ္၊ ဧၿပီ ၂၃ ရက္တြင္ နိုင္ငံ့အႀကီးအကဲ တာ၀န္ယူခဲ့သူ ျဖစ္သည္။

Contents [hide] 1 ငယ္စဥ္ဘ၀ 2 ႏိုင္ငံေရး 2.1 နိုင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ ့ဥကၠဌအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရျခင္း 2.2 ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ကာလ 2.3 ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ကာလ 2.4 ဦးေဆာင္မႈ ပုံစံ 2.5 သား၊သမီးမ်ား 2.6 ကိုးကား

 ငယ္စဥ္ဘ၀

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊသည္ ၁၉၃၃-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂-ရက္၊ မႏၲေလးတိုင္း၊ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ျမင္းစုေက်းရြာတြင္ ေမြးဖြားသည္။ စာတိုက္ဌာနတြင္ အလုပ္စတင္ခဲ့၍ ဗုိလ္သင္တန္းေက်ာင္းအမွတ္စဥ္(၉)ဗုိလ္သင္တန္းတက္ေရာက္ကာ တပ္မေတာ္ထဲသို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္အတန္ၾကာ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးဌာနႏွင့္ ဗဟုိႏုိင္ငံေရးသင္တန္းေက်ာင္း တြင္ တာဝန္ထမ္း ေဆာင္ခဲ့သည္။ ၄င္းအခ်ိန္တြင္ အစိုးရ၏ စစ္တပ္သည္ ကရင္ေသာင္းက်န္းသူမ်ားအား တိုက္ခိုက္ ေနသည့္ကာလ ျဖစ္သည္။

၁၉၆ဝ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ႀကီးရာထူးသို႔ တိုးျမႇင့္ ျခင္းခံရသည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုအား ျဖဳတ္ခ်ခဲ့သည့္ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္း ရာထူးစဥ္လိုက္ တိုးတက္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယဗိုလ္မွဴး ႀကီး ျဖစ္ခ့ဲၿပီး၊ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္တြင္ အေနာက္ေတာင္တိုင္း တိုင္းမွဴး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၅-ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ႏွင့္ ဒုတိယကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၈၆-ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ၁၉၈၇တြင္ ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ လမ္းစဥ္ပါတီဗဟုိေကာ္မတီအဖြဲ႔ဝင္လည္း ျဖစ္သည္။

နိုင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ ့ဥကၠဌအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရျခင္း

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေသြးထြက္သံယိုျဖစ္ခဲ့သည့္ အေရးေတာ္ပုံကို တုန႔္ျပန္သည့္အေနျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ေသာ နိုင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔၏ အဖြဲ႔ဝင္ ၂၁ ဦးတြင္ တစ္ဦးအပါအဝင္ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၉တြင္န၀တအဖြဲ ့ဒုတိယဥကၠဌ ၊ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ျဖစ္လာသည္။၁၉၉၂-ခုႏွစ္၊ ဧၿပီ ၂၃ ရက္တြင္ က်န္းမာေရးအေၾကာင္းျပဳ ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ေစာေမာင္ ရုတ္တရက္ အနားယူခဲ့ၿပီး သူ၏ေနရာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊက နဝတ ဥကၠဌ၊ နိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲ၊ ႏုိင္ငံေတာ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ႏွင့္ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ အစားထိုး ေနရာယူခဲ့သည္။

ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ကာလ

• တပ္မေတာ္(ၾကည္း)ဗိုလ္သင္တန္းေက်ာင္း၊ ဗုိလ္ေလာင္း သင္တန္းအပတ္စဥ္ (၉)ျဖစ္ၿပီး ျပန္တမ္း၀င္အမွတ္မွာ B.C အမွတ္ (ၾကည္း - ၆၇၁၀) ျဖစ္သည္။
• အမွတ္(၈၈)ေျချမန္တပ္မ ဌာနခ်ဳပ္ တပ္မမႉး ( ၁၉၇၈ မွ ၁၉၈၃ ထိ)
• ဧရာဝတီတိုင္း ေဒသပါတီေကာ္မတီ ဥကၠဌ ( ၁၉၈၃ မွ ၁၉၈၅ ထိ)
• အေနာက္ေတာင္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမွဴး ( ၁၉၈၃ မွ ၁၉၈၅ ထိ)
• ဒုတိယတပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ( ၁၉၈၅ မွ ၁၉၉၂ ထိ)

ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ကာလ

ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးႏွင့္တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္မွာဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊျဖစ္လာသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေစာေမာင္ ထံမွႏိူင္ငံေတာ္အာဏာကို က်န္းမာေရး အေျခအေနအရ ထပ္မံသိမ္းယူခဲ့သူ ျဖစ္သည္။

 ဦးေဆာင္မႈ ပုံစံ

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူး ႀကီးသန္းေရႊသည္ အစပိုင္းတြင္ သူ၏ ေရွ႕ကလူထက္ ပိုမိုေပ်ာ့ေပ်ာင္းသည့္ သေဘာကို ေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြး ေကာက္ပြဲကို ေခ်မွုန္းလိုက္ၿပီးကတည္းက ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ထားျခင္း ခံရေသာ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ [ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္][1] အား ကန႔္သတ္ ပိတ္ပင္မွုမ်ားကို ေလၽွာ့ေပးၿပီး နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကိုလည္း လႊတ္ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ တိုင္း ျပည္၏ တရားဝင္အဂၤလိပ္အမည္ ဘားမားကို(ဘားမားဟူသည့္အမည္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း လူဦးေရအမ်ားဆံုးျဖစ္သည့္ ဗမာလူမ်ဳိးကိုသာ ကိုယ္စားျပဳထားေသာေႀကာင့္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအား ကိုယ္စားျပဳေစမည့္ အမည္နာမ) ျမန္မာဟု ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ဖြဲ.စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒကို အသစ္ ေရးဆြဲေစခ့ဲသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူး ႀကီးသန္းေရႊသည္ စီးပြားေရးကို နိုင္ငံေတာ္က ထိန္းခ်ဳပ္မွုအခ်ိဳ ႔ကို လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွ နိုင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ)သု႔ိ ျမန္မာနိုင္ငံ ဝင္ေရာက္ေရးအား လိုလားထက္သန္ခဲ့သည္။ နိုင္ငံေရး ျခစားမွုကို ကိုယ္တိုင္ႀကီး ၾကပ္တိုက္ဖ်က္ၿပီး ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ဝန္ႀကီးအခ်ိဳ ႔ကို အေရးယူခဲ့သည္။ ေဝဖန္ျခင္းကို လက္မခံသူဟု ရွုျမင္ၾကေသာ္လည္း ကမၻာ့ ၾကက္ေျခနီ အဖြဲ. (International Committee of the Red Cross) ႏွင့္ နိုင္ငံတကာလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ. (Amnesty International ) တို႔အား ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္ကို ျပဳခဲ့သည္။
တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ား ျဖစ္သည့္ ကရင္၊ရွမ္း အစရွိသည့္ လူမ်ဳိးစုမ်ားမွ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္သည္ ယေန႕ထိ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမရေသးေပ။ လူ၀င္မႈ ႀကီးႀကပ္ေရးဌာနအား အမိန္႕ေပးကိုင္တြယ္ရာတြင္ တရားမ၀င္ခိုး၀င္သည့္ မြတ္ဆလင္အမ်ားစုသည္ ၄င္းတို႕ဇာတိျဖစ္သည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စသည့္ႏိုင္ငံမ်ားသို႕ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားသည့္အေရးအား ျမန္မာျပည္အစိုးရအား အျမင္မႀကည္သည့္ ႏိုင္ငံမ်ား၏ သတင္းဌာနမ်ားမွ မတရားဖိႏွိပ္သည္ဟု သတင္းလႊင့္ခဲ့ေပသည္။သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကိုလည္း ခ်ဳပ္ျခယ္ထားသည္ဟု အခ်ဳိ႕ေသာ သတင္းသမားမ်ားမွ ယူဆႀကသည္။ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္က [ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား][2] လႊတ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ၂ဝဝ၃ခုႏွစ္တြင္(ႏိုင္ငံေတာ္ဖ်က္ဆီးသူမ်ား၏ ရန္မွကာကြယ္ျခင္းဥပေဒျဖင့္) ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။မႀကာေသးမွီက(၂၀၁၀ ႏွစ္ကုန္ပိုင္း)တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္အား ျပန္လည္လႊတ္ေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးအား တင္းက်ပ္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းအား ေလၽွာ့ခ်ေပးခဲ့ေသာ္လည္း သူ၏စီးပြား ေရးဆိုင္ရာမူမ်ားမွာ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိေနေသးသည္ဟု အခ်ဳိ႕မွထင္ျမင္ယူဆႀကသည္။ သူသည္ ထင္ရွား ေပၚလြင္စြာ မေနေပ။ ျမန္မာနိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီလမ္း ေၾကာင္း ေပၚေရာက္ရွိေရးတြင္ အဓိကအတားအဆီးအျဖစ္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားမွ ရႈျမင္ၾကသည္။ နိုင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားတြင္ ႐ုံးပိတ္ရက္ႏွင့္ အခါႀကီး ေန႔ႀကီးမ်ားတြင္ သဝဏ္လႊာမ်ား ေရးပို႔ေလ့ရွိၿပီး သတင္ဌာနမ်ားအား တိုက္ရိုက္ စကား ေျပာျခင္း မရွိေပ။ သူသည္ အနားယူရမည့္အသက္(၆၀) ေက်ာ္လြန္ျပီျဖစ္ေသာ္လည္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဆဲျဖစ္သည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညြန့္အား အမိန္႕မနာခံမႈျဖင့္ ရာထူးမွအျငိမ္းစားေပးလိုက္သည္ဟု သိရေသာ္လည္း ၂၀၁၀ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညႊန္႕ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဗီဒီယိုဖိုင္အခ်ဳိ႕ ေဖ့ဘြတ္ခ္လူမႈဆိုရွယ္၀ဘ္ဆိုဒ္တြင္ ပ်ံ႕ႏွံလာခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူး ႀကီးသန္းေရႊ၏ဇနီး ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္မွာ ပအို႔ဝ္တိုင္းရင္းသူတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ၄င္းဧ။္လက္ထက္(၁၉၉၂မွ၂၀၁၀)၁၈ ႏွစ္တာကာလတြင္ ၄င္းဧ။္ လက္ထက္တြင္ သူဧ။္ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ လမ္းမ်ား တံတားမ်ား ဆည္တာတမံမ်ား ေရအားလွ်ပ္စစ္ စက္ရုံ အလုပ္ရုံမ်ား အေဆာက္အအုံမ်ား၊စက္မႈဇုန္မ်ားကု တုိးခ်ဲ့ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး အင္အားစုကုိ အျခားႏိုင္ငံမ်ားနည္းတူ မြမ္းမံခဲ့သည္။၄င္း အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ ကာလအတြင္း အမ်ိဳးသား ညီလာခံ က်င္းပျခင္း၊ ေတာတြင္းလက္နက္ကုိင္ အဖြဲ့အစည္းမ်ားကုိ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရယူကာ တပ္မေတာ္ အတြင္းသုိ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္တရား၀င္ အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေျခခံဥပေဒသစ္ကုိ ျပဌာန္းျခင္းႏွင့္ ၂၀၁၀ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးျခင္း တို႕ကိုေဖာ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေနစဥ္ကာလအတြင္ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ ျဖစ္စဥ္မ်ားေပၚေပါက္ခဲ့ရာ နာဂစ္မုန္တိုင္းသည္ အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုး ေဘးအႏၱရာယ္ျဖစ္ခဲ့ျပီး ျမန္မာ့ဒီေရေတာမ်ား ပ်က္ဆီးခဲ့ေပသည္။ အတုိက္အခံမ်ားမွ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးဟု အမည္ေပးထားသည့္ ဆႏၵျပပြဲလည္း ျဖစ္ခဲ့ေသးသည္။ယေန႕အခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းအားလံုး၏ ကိုးဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္းအား ပုဂၢလိကသို႕ လႊဲေျပာင္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးခဲ့ျပီးျဖစ္သည္ဟု ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ^[1]

သား၊သမီးမ်ား

• ထြန္းႏိုင္ေရႊ(ခ) ထြန္းထြန္းႏိုင္ (ဇနီး-ခင္သႏၱာ)
• ဦးႀကိဳင္ဆန္းေရႊ (ဇနီး -ခင္၀င္းစိန္ )
• ခင္သႏၱာေရႊ(ခ) မေပါက္ (ခင္ပြန္း- ေဇာ္ျဖိဳး၀င္း (ဗိုလ္မွဴး))
• ခင္ျပံဳးေရႊ
• ေအးေအးသစ္ေရႊ
• ၾကည္ၾကည္ေရႊ
• ေဒ၀ါေရႊ
• သန္႔ေဇာ္ေရႊ(ခ)ေမာင္ေမာင္

--

ဖိုးခိုင္

Czech Republic