
အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ေႁကြးၿမီ ေဘာင္ ကန္႔သတ္ေရး တိုးျမႇင့္ဖို႔ ျငင္းခံု ခဲ့ၾကတဲ့အခါ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ေငြဟာ ကမၻာသံုး ေငြေၾကးအျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္စြမ္း မရွိေတာ့ဘူးလို႔ တခ်ိဳ႕ ကြန္ဂရက္ အမတ္ေတြက ေဝဖန္ ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူမွ ေဒၚလာေငြေနရာမွာ အစားထိုးႏိုင္မယ့္ တျခား ေငြေၾကး အမ်ိဳးအမည္ကို မၫႊန္ျပႏိုင္ေသးဘဲ ရွိေနခဲ့ပါ တယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ အနည္းငယ္တုန္းက ေဒၚလာေငြအေျခယိုင္သြားရင္ ယူ႐ိုေငြေၾကးက အစားတာဝန္ ယူႏိုင္ ေတာ့ မလိုလိုျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထင္သလိုျဖစ္မလာခဲ့ပါဘူး။ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံရဲ႕ ယြမ္ေငြက လည္း ကမၻာ့ေငြေၾကးေဈးကြက္မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရာင္းဝယ္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမရွိတဲ့အတြက္ ေဒၚလာကို အစားထိုးလို႔မျဖစ္ႏိုင္ေသး ဘဲရွိေနပါ တယ္။ ေလာေလာဆယ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြက ဆြစ္ဖရန္႔ေငြနဲ႔ ဩစေၾတးလ် ေဒၚလာေငြေတြကို စိတ္ခ်ရတဲ့ ေငြေၾကးေတြ အျဖစ္ ဝယ္ယူ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံ လာေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီႏိုင္ငံ ေတြကလည္း ဝယ္ယူအားရွိသေလာက္ ေငြေခ်း စာခ်ဳပ္ေတြကို ထုတ္မေရာင္းႏိုင္ဘဲ ရွိေနပါတယ္။
အစဥ္အလာအရ အေမရိကန္ ေဒၚလာအစား အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ေငြ ေၾကးအေနနဲ႔ ယူ႐ို၊ ဂ်ပန္ယန္းနဲ႔ ဆြစ္ဖရန္႔ ေငြေတြျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ယခု အခါ ဩစေၾတးလ်နဲ႔ နယူးဇီလန္ ေဒၚလာေတြလို ေႁကြးၿမီအဆင့္ A သံုးလံုးရွိတဲ့ ေငြေၾကးေတြက တ ျဖည္းျဖည္းေနရာ ရလာတာကို ေတြ႕ ရပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနမွာ အရြယ္အစားနဲ႔ ေငြျဖစ္လြယ္မႈအရ အေမရိကန္ေဒၚလာကို ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ တဲ့ ေငြေၾကးေဈးကြက္ ဒါမွမဟုတ္ ဘြန္း(Bond)စာခ်ဳပ္ေဈးကြက္မ ရွိေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံရဲ႕ ေႁကြးၿမီအဆင့္အတန္းဟာ A သံုးလံုး ကေန A ႏွစ္လံုးကို က်ဆင္းသြားခဲ့တဲ့အတြက္ A သံုးလံုး အဆင့္အျဖစ္ ရပ္တည္ေနတဲ့ ဩစ ေၾတးလ်၊ ကေနဒါ၊ ေနာ္ေဝနဲ႕ ဆြီဒင္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေငြေၾကးေတြဟာ ခိုင္မာ တဲ့ကုန္စည္ ေဈးႏွဳန္းရဲ႕ အက်ိဳးကို ရရွိလာႏိုင္ပါတယ္။
ယခုအခါ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ား မ်ားဟာ မိမိတို႔ရဲ႕ အရန္ေငြေၾကးကို အေမရိကန္ေဒၚလာအစား တျခား ႏိုင္ငံေငြေၾကးေတြနဲ႔ ပိုမိုစုေဆာင္း လာေနၾကတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးရွင္းတမ္း ရွင္းလင္းရာမွာ ေလ်ာ့နည္းလာခဲ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ (IMF) ရဲ႕ အဆိုအရ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ကမၻာ့ႏိုင္ငံျခား အရန္ေငြ ပမာဏမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာေငြေၾကးရဲ႕ ေဝစု ဟာ ၇၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းကေန ၆၀ ရာ ခိုင္ႏႈန္းအထိက်ဆင္းသြားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ အတြင္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံဟာ ဖြံ႕ ၿဖိဳးရွင္သန္တဲ့ ဘ႑ာေရးေပၚလစီ ကို က်င့္သံုးႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိတာ ေတြ႕ ရပါတယ္။ အသံုးစရိတ္ေတြမ်ားျပား လြန္းတာေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ ၂၀ဝ၀ ျပည့္ႏွစ္ေလာက္ကစၿပီး အခြန္ေလွ်ာ့ ခ်၊ ျဖတ္ေတာက္တဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံရဲ႕ဘ႑ာေရး အေျခအေနဟာ လိုေငြမ်ားစြာနဲ႔ အနိမ့္ဆံုး အဆင့္ကို က်ဆင္းလာခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနကို ကယ္တင္တဲ့ အစီအစဥ္ေတြ မေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ အတြက္ေနာက္ဆံုးမွာ ေျြကးၿမီ အက်ပ္အတည္းကို ဆိုက္ေရာက္ လာခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာ ကမၻာသံုး ေငြေၾကးအဆင့္အတန္းကေန အေမရိကန္ ေဒၚလာေငြေလ်ာ့က်လာၿပီး အေျခယိုင္လာတဲ့အေၾကာင္းရင္း ႀကီးတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အရန္ေငြေၾကးမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာေငြေၾကးရဲ႕ အခ်ိဳးအစား က်ဆင္း လာတာဟာ အေမရကန္ႏိုင္ငံမွာ ေရရွည္ဘတ္ဂ်က္လို ေငြျပလာတဲ့အတြက္ ေဒၚလာေငြရဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ တန္ဖိုးအေပၚယံုၾကည္ မႈက်ဆင္းလာတာကို ျပဆိုေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ ေဒၚလာကေန အမ်ိဳးမ်ိဳးခြဲထြက္ဖို႔ ဆိုတာ လြယ္ကူတဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္ အေမရိကန္ေဒၚလာေငြေၾကးလို အေျမာက္အျမားအသြင္းအထုတ္ လုပ္ႏိုင္ၿပီး၊ ေငြျဖစ္လြယ္တဲ့ ေငြ ေၾကးမ်ိဳးကမၻာမွာ မရွိေသးတာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ပထမကမၻာစစ္အထိ ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ ေရႊကိုပဲ ကမၻာသံုးေငြေၾကး အျဖစ္ ျပန္လည္သံုးစြဲဖို႔ ေထာက္ျပၾက ပါတယ္။ ေရႊရဲ႕တန္ဖိုးဟာ အစိုးရ ေတြ၊ ဗဟိုဘဏ္ေတြရဲ႕ အလိုဆႏၵ ကေန ကင္းလြတ္ေနေပမယ့္ ေရႊ တြင္းတူးသမားေတြရဲ႕ ကံၾကမၼာေပၚ မွာမူတည္ေနတဲ့အတြက္ အေျမာက္ အျမားထုတ္လုပ္ဖို႔မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လာမယ့္ အႏွစ္ (၂၀-၃၀) ေလာက္အထိ အေမရိကန္ေဒၚလာ ဟာ ကမၻာ့အရန္ေငြေၾကးေနရာမွာ ဆက္လက္ရွိေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာ့ဗဟိုဘဏ္ေတြဟာ ေတြ႕ႀကံဳရမယ့္ အႏၱရာယ္ေတြကို အမ်ိဳးမ်ိဳးခြဲျခားစိတ္ျဖာၿပီး အရန္ ေဒၚ လာ ေငြကို ေလွ်ာ့ခ်လာၾကဖို႔ရွိပါ တယ္။ စြန္႔စားၿပီးတျခား ႏိုင္ငံျခား အရန္ေငြေၾကးေတြကို ခြဲေဝထားရွိ လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခါ ေႁကြးၿမီ အဆင့္ A သံုးလံုးရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ယြမ္ေငြဟာ ကမၻာ့ေငြေၾကးေဈးကြက္မွာ ယခုထက္ပိုမိုေနရာ ရရွိလာႏိုင္ေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။ ။